انواع تحقیق بر اساس هدف به تحقیق های بنیادی و کاربردی تقسیم می شوند. البته زهره سرمد معتقد است انواع تحقیق براساس هدف به سه دسته تقسیم می شوند: تحقیق بنیادی، تحقیق کاربردی و تحقیق و توسعه.
با عنایت به توضیحات زیر می توان گفت تحقیق و توسعه خود یک نوع تحقیق کاربردی است.
انواع تحقیق بر اساس هدف:
تحقیق بنیادی:
پژوهشی است که به کشف ماهیت اشیاء پدیده‌ها و روابط بین متغیرها، اصول، قوانین و ساخت یا آزمایش تئوری‌ها و نظریه‌ها می‌پردازد و به توسعه مرزهای دانش رشته علمی کمک می‌نماید.
هدف اساسی این نوع پژوهش تبیین روابط بین پدیده ها، آزمون نظریه ها و افزودن به دانش موجود در یک زمینه خاص است.
برای مثال “بررسی رابطه اعتماد و تعهد در روابط صنعتی” یک نمونه تحقیق بنیادی است.
سطح گفتمان کلی و انتزاعی در حوزه یک علم است. تحقیق بنیادی می تواند نظری یا تجربی باشد.
تحقیق بنیادی نظری از روشهای استدلال عقلانی و قیاسی استفاده می‌کند و بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای انجام می‌شود.
تحقیق بنیادی تجربی از روشهای استدلال استقرائی استفاده می‌کند و بر پایه روشهای میدانی انجام می‌شود.
انواع تحقیق بر اساس هدف:
تحقیق کاربردی:
پژوهشی است که با استفاده از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، روش‌ها، ابزارها، وسایل، تولیدات، ساختارها و الگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام می‌شود.
هدف تحقیق کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است.
در اینجا نیز سطح گفتمان انتزاعی و کلی اما در یک زمینه خاص است.
برای مثال “بررسی میزان اعتماد مشتریان به سازمان فرضی” یک نوع تحقیق کاربردی است.